عادات و رفتار و زندگی موریانه ها :

موریانه ها اغلب یکدیگر را لیسیده و تمیز می کنند که احتمالاً به دلیل وجود فرمونهای مخصوصی روی بدن آنهاست . غذای موریانه ها شامل جلدهای عوض شده آنها ، فضولات آنها ، اجساد افراد مرده و مواد گیاهی از جمله مواد چوبی است .

بعضی از موریانه ها در اماکن مرطوب در داخل چوب و در زیر زمین و بعضی دیگر در اماکن خشک در خارج از زمین زندگی می کنند . در گونه هایی که در اماکن مرطوب زندگی می کنند حفظ تعادل رطوبت برای ادامه حیات آنها ضروری است . بعضی از آنها تونل های خاکی بین خاک و چوب در روی زمین درست می کنند که معمولاً خاک را بوسیلع مواد مترشحه از سوراخی که در جلو سر آنها وجود دارد

( Fontanelle ) بهم می چسبانند .

لانه آنها ممکن است کاملاً در زیر زمین و یا قسمتی از آن از زمین خارج باشد . در بعضی از گونه ها ارتفاع قسمتی از لانه خارج از زمین است ممکن است به 9 متر نیز برسد .

گونه هایی که در اماکن خشک زندگی می کنند معمولاً در خارج از زمین بوده و در داخل تیرهای چوبی ، تنه درختان خشک و وسایل چوبی منازل و غیره زندگی می کنند و آب مورد نیاز خود را از آب متابولیکی بدن خود تامین می کنند .

سلولز که توسط موریانه ها خورده می شود بوسیله پروتوزوئرهای مخصوصی که در دستگاه گوارش موریانه ها به حالت هم زیست ( Symbiosis) وجود داردند قابل هضم می شود . بعضی از موریانه ها به جای پروتوزئرها حاوی باکتریهای مخصوصی هستند که سلولز را هضم می کنند .

راسته موریانه ها دارای خانواده های زیر است :

·        خانواده           Kalotermitidae

گونه های این خانواده که اکثراً در مواد چوبی زندگی می کنند و از آنها تغذیه می کنند دارای فرم کارگر نیستند و کارها را افراد نابالغ سایر فرم ها انجام میدهند این موریانه ها فاقد ترشحات ناحیه سر

( Fontanelle) می باشند و لذا تونلهای خاکی درست نمی کنند . موریانه های چوب خشک ( شامل Insisitermes spp, Pterotermes spp , Marginitermes spp )

اکثراً به مواد چوبی داخل منازل و چوبهای انبار شده خسارت می زنند . بالغین به طول 13 میلیمتر و استوانه ای شکل هستند . اشکال جنسی آنها به رنگ قهوه ای روشن هستند .

موریانه های چوب مرطوب ( شامل Neotermes spp, Paraneotermes spp ) اکثراً به چوبهای مرده مرطوب ، ریشه درختان و غیره حمله کرده و از آنها تغذیه می کنند .

موریانه های دیگری از جمله Cryptotermes و Calcaritermes به چوبهای خشک حمله کرده و آنها را به خاک اره تبدیل می کنند . اکثراً در منازل خسارت نسبتاً زیادی می زنند .

• خانواده           Rhinotermitidae

این موریانه ها اکثراً در مناطق مرطوب در زیرزمین و یا داخل چوبهای مرطوب در زیرزمین و یا داخل چوبهای مرطوب در تماس با زمین زندگی میکنند . موریانه های کوچکی هستند بطول 6 تا 8 میلیمتر ( بالغ ) ، بدون بال معمولاً خیلی رنگ پریده اند ، سربازها دارای سر قهوه ای روشن هستند ، بالدارها برنگ سیاه هستند . روی سر آنها Fontomelle وجود دارد .

• خانواده            Termitidae

شامل گونه های مختلفی هستند که بعضی از آنها بدون سرباز هستند و در زیر تنه های درختان یا فضولات گاو و غیره زندگی می کنند و اهمیت زیادی ندارند ولی گونه های دیگری از آنها به چوبها و وسایل چوبی منازل خسارت می زنند ، بعضی دیگر به درختان حمله کرده و به آنها خسارت می زنند .

·        خانواده            Hodotermitidae

موریانه هایی هستند تقریباً مسطح و به طول حدود 13 میلیمتر یا بیشتر ، فاقد Fontanelle و فاقد فرم کارگر ، این موریانه ها به چوبهای مرطوب و مرده حمله می کنند معمولاً در داخل تنه مرده درختان در حال پوسیدن و گاهی در قسمتهای چوبی منازل زندگی میکنند ( اغلب در مناطق سواحل دریا که رطوبت بیشتر است دیده می شوند )

اهمیت اقتصادی موریانه ها :

موریانه ها از دو نقطه نظر اهمیت اقتصادی دارند . یکی اینکه بواسطه تغذیه از وسایل و مواد چوبی خسارت قابل توجهی وارد می سازند ، از جمله تغذیه از قسمتهای چوبی منازل ، اثاثیه ، کتاب ، نرده های چوبی ، پارچه های مختلف پنبه ای و غیره .

از طرف دیگر موریانه ها بواسطه تغذیه از درختان مرده و و تبدیل آنها به مواد قابل استفاده گیاهان حشراتی مفید محسوب شده و اهمیت اقتصادی پیدا می کنند . علائم وجود موریانه ها در مناطق مختلف منازل اینست که در هنگام بهار جمعیتی از افراد جنسی ممکن است در اطراف منازل دیده شوند و یا از بین قسمت هایی که در آنجا زندگی می کنند قسمتهایی از گل بصورت برجسته و بطور نوار کج و ماوج دیده شود و یا داخل چوب محل زندگی آنها خالی و پوک شده باشد .

برای کنترل موریانه ها در منازل دو روش وجود دارد : یکی اینکه ساختمان را به نحوی بنا سازند که نسبت به موریانه ها غیرقابل نفوذ باشد و دیگری استفاده از مواد شیمیایی است .

در روش اول باید ساختمان را طوری بنا کنند که قسمتهای چوبی تماسی با زمین نداشته باشند و یا به نحوی که موریانه ها نتوانند از راههای مختلف خود را به قسمتهای چوبی برسانند . استفاده از مواد شیمیایی از جمله حشره کش های آلدرین ، هپتا کلر ، کلردان ، لینوین و یا پنتاکلروفنل که با آنها چوب و زمین را محلول پاشی می کنند . مواد چوبی که احتمالاً در ارتباط با زمین خواهند بود باید با این ترکیبات خصوصاً پنتاکلروفنل آغشته شوند .

برای مبارزه با موریانه های چوب خشک بهترین روش ضدعفونی منازل با سموم تدخینی است که البته پرخرج بوده و دقت زیادی لازم است . ضمناً برای دفع این گونه موریانه ها می توان داخل چوب را سوراخ کرده و در داخل آن مقداری ترکیبات آرسنیکی یا فلورینی را داخل نموده و سپس آنرا با پنبه یا چیز دیگری مسدود کرد . بواسطه اینکه موریانه ها مرتباً یکدیگر را می لیسند در صورتیکه تعداد معدودی از آنها مقداری از این سم را بر اثر تماس به خود بگیرند سایرین نیز آلوده و از بین خواهند رفت .

آفت کرم خوشه خوار انگور
مهمترین آفات مرکبات
ادامه آفات خرما
آفات مهم خرما
سوسک برگ خوار نارون
کرم خوشه خوار انگور
سوسک برگخوار چلیپائیان یا سوسک منداب
شته سبز و شته خال دار گردو
کنه تاولی گلابی :
شته سبز هلو :
سپر دار وا وی سیب
شته سبز سیب
[عناوین آرشیوشده]